In het kader van het herdenkingsjaar van Pieter Bruegel de Oude trapt BOZAR het Bruegeljaar af met een tentoonstelling  over Barend van Orley, een van de spilfiguren van het artistieke leven in het 16^e– eeuwse Brussel.  ‘Barend van Orley, Brussel en de renaissance’ is een opmerkelijke tentoonstelling omdat voor het eerst een honderdtal werken van Bernard van Orley  afkomstig  uit de grootste collecties wereldwijd, samen  te zien zijn.

Bernard van Orley (1488-1541) is een van de leidinggevende vernieuwers van de zestiende-eeuwse Vlaamse schilderkunst. Hij had het bijzondere talent om verschillende kunststromingen te verenigen in een nieuwe beeldtaal. Van Orley borduurde verder op de traditie van de Vlaamse Primitieven maar liet zich ook inspireren door Albrecht Dürer  en de Italiaanse renaissancekunstenaars als  Rafaël en Leonardo da Vinci.
Van Orley’s unieke stijl werd al snel opgemerkt in de hoogste kringen. Margareta van Oostenrijk, landvoogdes der Nederlanden stelde hem aan als hofschilder.  Zij bestelde enkele belangrijke portretten die hem definitief lanceerden en hem verbond aan het hof van Karel V op de Coudenberg in Brussel.  Gaandeweg verschuift van Orley zijn focus van schilderen naar het ontwerpen van wandtapijten en glasramen, die hoger naar waarde geschat werden.  Naast opdrachten voor de politieke elite, had Van Orley ook invloedrijke geestelijken en humanistische intellectuelen als klanten. Om de grote vraag bij te houden nam hij medewerkers in dienst zoals  Michiel Coxcie, Pieter Coecke van Aelst en Pieter de Kempeneer.

De tentoonstelling
‘Barend van Orley, Brussel en de renaissance’ is de eerste grote tentoonstelling over van Orley die tot stand kwam door de samenwerking van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, het Museum Kunst & Geschiedenis Brussel en BOZAR.
Aan de hand van een honderdtal werken geeft de tentoonstelling een zicht op de enorme waaier van onderwerpen en technieken waar Barrend van Orley naam mee maakte. Naast de schilderijen krijgen ook de wandtapijten, de tekeningen en de glasramen ruim aandacht. Het parcours verhaalt de verschillende etappes in zijn carrière, van de dagelijkse werking in zijn atelier tot zijn rol als hofkunstenaar. De bezoeker wordt ondergedompeld in de sfeer van pracht en praal waarmee de religieuze, intellectuele en politieke elite zich omringde in de 16^e eeuw.

Topwerken  op de tentoonstelling zijn twee wandtapijten uit de reeks ‘Jachten van Karel V’ uit het Louvre Parijs, een wandtapijt uit de reeks ‘Slag om Pavia’ uit het Museo di Capodimonte in Napels en twee wandtapijten uit de Koninklijke collectie in Madrid, de grootse verzameling van 16^e-eeuwse Brusselse wandtapijten. Uit twee verschillende collecties, waaronder het Metropolitan Museum New York, worden twee uitzonderlijk uitgewerkte ontwerptekeningen samengebracht voor (intussen verloren gegane) wandtapijten voor het hof van Nassau.  Verschillende ensembles worden op de tentoonstelling voor het eerst weer herenigd. Zo prijkt het retabel van Johannes de Doper uit het MET eindelijk opnieuw naast zijn wederhelft uit een privécollectie. Ook de Diptiek van Jean II Carondelet werd terug samengebracht. Tot slot omvat de tentoonstelling ook enkele werken van kunstenaars die hem geïnspireerd hebben zoals etsen en een tekening van Dürer, etsen naar Mantegna en Rafaël,…

Extra
Als toemaatje bij de tentoonstelling krijgen de bezoekers  een bijdrage van twee hedendaagse kunstenaars.  Anouk De Clerq biedt met ‘Helga Humming’, een visuele en auditieve herinterpretatie  van de renaissance.  In ‘Troubled Waters!’ belicht  Marie-Jo Lafontaine aan de hand van drie foto’s het vrouwelijk lichaam vanuit de optiek van de gewichtloosheid.

Naar aanleiding van de tentoonstelling werd er ook een gids en een wandelroute samengesteld die de bezoeker leidt langs plaatsen waar Bernard van Orley zich in de 16^e-eeuw bewoog.

Praktisch:  de tentoonstelling ‘Bernard van Orley – Brussel en de renaissance’ loopt in BOZAR tot en met 26 mei 2019 en dit van dinsdag tot zondag van 10 tot 18 u; op donderdag van 10 tot 21 u.  Info en tickets 02/507 82 00 en via info@bozar.be –www.bozar.be.